احکام سرمایه گذاری در ارز دیجیتال
احکام سرمایه گذاری در ارز دیجیتال
احکام سرمایه گذاری در ارز دیجیتال چیست؟ یکی از مهم ترین دغدغه های همه در خصوص سرمایه گذاری ها بحث حرام یا حلال بودن این سرمایه گذاری ها می باشد. چرا که ما نمی خواهیم تحت هیچ شرایطی دارایی های نا مشروع و حرام داشته باشیم. به همین دلیل در خصوص انواع سرمایه گذاری ها این سوال ها را داریم.
چه برسد به انجام سرمایه گذاری در بازار ارز های دیجیتال که تازه وارد بازار شده اند و برای بسیاری از هنوز شناخته شده نیستند و نمی دانیم پشت این بازار ها چه خبر است؟ خوب مشخص است بیشتر ما چون نمی دانیم پشت پرده ارز های دیجیتال چه چیزی هست نسبت به این موضوع تردید داریم.
از همین رو باید ابتدا به بررسی پشت پرده ارز دیجیتال بپردازیم تا بتوانیم بفهمیم احکام سرمایه گذاری در ارز دیجیتال چه می باشد.در ابتدا باید به معنای ارز های دیجیتال بپردازیم این ارز های که معروف ترین آنها بیت کویین می باشد به عنوان پول های غیر متمرکز شناخته می شود.
اگر بخواهیم به بررسی معنای غیر متمرکز برسیم باید بدانیم که زمانی که برای تولید و به وجود آمدن پولی مرکزی وجود نداشته باشد غیر متمرکز است. برای مثال ریال پولی است که مرکز چاپ و توزیع آن بانک مرکزی ایران می باشد.
به همین دلیل ریال یک ارز متمرکز محسوب می شود. اما کدام بانک مرکزی در دنیا هست که بیت کویین را تولید و توزیع می کند؟ احکام سرمایه گذاری در ارز دیجیتال به این دلیل بسیار برای ما مهم است که این سرمایه گذاری بر روی دارایی های غیر متمرکز است.
بیت کویین
احکام سرمایه گذاری در ارز دیجیتال
اولین و شناخته شده ترین نوع ارز های دیجیتالی که به بازار راه پیدا کردند بیت کویین بود که بعدا انواع دیگری مانند اتریوم نیز به آنها اضافه شد. این ارز در مدت زمان بسیار کمی در سراسر دنیا به صورت رسمی به عنوان یکی پول دیجیتال کامل شناخته شد که یک سیستم پرداخت مشخص و متفاوت و البته رسمی داشت.
این نکته که در تمام دنیا به رسمیت شناخته شد به این معنا نبود که ما به دنبال احکام سرمایه گذاری در ارز دیجیتال نباشیم. در معاملات این ارز های دیجیتال نیازی به واسطه نبود و کاربران در این سیستم به صورت نقطه به نقطه اقدام به خرید و فروش و سرمایه گذاری کردند.
سرمایه گذاری در ارز دیجیتال چه حکمی دارد؟
برای تمامی معاملاتی که در هر بخشی انجام می شود اصولی وجود دارد که حلال و حرام بودن آنها معمولا بر حسب همین اصول انجام می شود. زمانی که یک سرمایه گذاری فاقد این اصول باشد مشخصا حرام است و سرمایه گذاری در آن بازار و ورود به آن معامله جایز نیست. این اصول به اصول چهار گانه شرعی سرمایه گذاری معروف می باشد. این چهار اصول به ترتیب به شرح ذیل می باشد:
- ضرر
- غرر
- اکل
- مال به باطل
که در صورت سرمایه مال به باطل ربا محسوب می شود. اما در این جا ما با سه مورد از این چهار مورد رو به رو نیستیم. احکام سرمایه گذاری در ارز دیجیتال به حکم غرر باز می گردد. در این بازار در ابتدا مسئله چهارم آن یعنی ربا که مربوط می شود به نقطه مال به باطل مورد بررسی های لازم قرار می گیرد.
یکی از مهم ترین اشکالاتی که به ارز های دیجیتال وارد می شود و آن هم بیشتر توسط پیروان اهل سنت اعلام می شود مسئله قمار است که در بحث استخراج مطرح است. چرا که برای استخراج شما باید منابع مشخصی را صرف انجام کار کنید. اما آیا می دانید که نتیجه بلاک را در قبال آنچه که مصرف می کنید به دست می آورید؟
در ادامه مبحث احکام سرمایه گذاری در ارز دیجیتال باید به مسئله مهم آگاهی از قیمت و میزان ضرر اشاره کنیم. از آن جایی که در این سرمایه گذاری افراد به طور کامل از میزان قیمت ها با خبر هستند و همچنین نوسانات گذشته این ارز ها را نیز بررسی کرده اند و از طرفی زیان فرد به فرد مورد بررسی قرار می گیرد نمی توان حکم به غرر داد.
اگر این طور نبود و نمی دانستیم که قیمت ها به چه شکلی است در آن صورت حکم به غرر در معامله بود. از طرفی ضرر های عمومی در جامعه برای کل جامعه و یا صدمات عمومی آن هنوز برای تمامیت جامعه قابل اثبات نیست و نمیدانیم که چه می شود.
باید در ادامه بررسی احکام سرمایه گذاری در ارز دیجیتال به این نکته بسیار مهم نیز اشاره کنیم که ارز های دیجیتال دارای یک سری از ویژگی هایی هستند که این مزایا و ویژگی ها از نظر اسلام قابل قبول است. اما باید بررسی شود که آیا همه ارز های موجود این ویژگی ها را دارند یا خیر؟
یکی دیگر از مواردی که در مبحث احکام سرمایه گذاری در ارز دیجیتال مورد توجه قرار گرفته است این است که در این رابطه با دشمنان اسلام معامله می شود یا خیر؟ اگر پشت پرده دشمنان باشند این امکان وجود دارد که نفی فی سبیل باشد. به همین دلیل این موضوع هم بسیار مهم است و بسیاری در این زمینه به تحقیقات پرداخته اند که این امر موجب تسلط دشمنان اسلام به سرزمین های مسلمانان نشود.
پس از آنکه در این خصوص بررسی های لازم صورت گرفت و با توجه به این نکته بسیار مهم که ارتباط در این معاملات فرد به فرد محسوب می شود در بررسی احکام سرمایه گذاری در ارز دیجیتال به این نتیجه رسیده اند که امکان تسلط بر کشور های اسلامی به این واسطه وجود ندارد.
مراجع تقلید در این خصوص چه می گویند
در این بخش قصد داریم نظرات برخی از مراجع تقلید را در خصوص سرمایه گذاری در ارز های دیجیتال مورد بررسی قرار دهیم تا در بررسی احکام سرمایه گذاری در ارز دیجیتال به پاسخ مناسب و روشنی برسیم، نظرات مراجع تقلید به شرح ذیل می باشد:
- آیت الله مکارم شیرازی می فرمایند که با توجه به ابهامات زیادی که در این بازار ها وجود دارد سرمایه گذاری در این بازار دارای ایراداتی است که جایز است نسبت به آنها اقدام نکنیم.
- آیت الله نوری همدانی : حضرت آیت الله نوری همدانی در حکمی به صورت واضع مشخص کرده اند که نباید به بازار سرمایه گذاری ارز دیجیتال وارد شد چرا که دارای اشکال است.
- آیت الله هاشمی شاهرودی: ایشان نیز اشاره داشته اند که با توجه به ابهاماتی که در ارز های دیجیتال وجود دارد ورود به این بازار ها برای سرمایه گذاری جایز نیست.
با توجه به این موارد می توانیم نتیجه بگیریم بسیاری از فقها در این خصوص نظرات تقریبا یکسانی داشته اند. در بررسی احکام سرمایه گذاری در ارز دیجیتال می توانیم به نظرات مراجع تقلید اتکا کنیم.
