احکام شرعی سرمایه گذاری

احکام شرعی سرمایه گذاری

احکام شرعی سرمایه گذاری چگونه تعیین می شود و هر نوع سرمایه گذاری چه حکمی می تواند داشته باشد؟ در بررسی این موضوع و رسیدن پاسخ به این سوال که سرمایه گذاری در بورس چه حکمی دارد و اینکه آیا به سرمایه گذاری در بورس خمس تعلق می گیرد یا خیر ابتدا باید برخی از سوالات را مورد بررسی قرار دهیم و پاسخ هر سوال را به صورت جداگانه ای بدهیم.

سرمایه گذاری در بورس چه حکمی دارد؟

این یک سوال بسیار مهم است و برخی از شما این سوال را می پرسید که آیا سرمایه گذاری در بورس قمار محسوب می شود و یا آیا سرمایه گذاری در بورس حرام محسوب می شود و یا اینکه احکام شرعی سرمایه گذاری در بورس چیست؟ یک شاخصه مهم وجود دارد که موجب می شود شناسایی حرام یا حلال بودن سرمایه گذاری در بورس می شود.

به دلیل اینکه کسب در آمد در بورس بر اساس شاخصه های مختلفی به دست می آید و یک میزان عدد مشخص برای سود وجود ندارد و حتی گاهی افراد در معملات خود زیان می کنند، بنابراین حکم حرام بودن و ربا بودن سرمایه از بین می رود.

از طرفی در خصوص قمار بودن سرمایه گذاری در بورس و احکام شرعی سرمایه گذاری در بورس هم باید بگوییم که در قمار خوردن مال به باطل صورت می گیرد. این به چه معنا است؟

به این معنا که هیچ عقد شرعی برای انجام معاملات وجود ندارد. همچنین در قمار امکان تقلب و یا مواردی از این دست وجود دارد اما در بورس به هیچ عنوان امکان تقلب و کار های فریب کارانه وجود ندارد و اینکه معاملات با عقود شرعی صورت می پذیرد.

در نتیجه باید با صراحت بگوییم که سرمایه گذاری در بورس نه به منزله ربا  محسوب می شود و نه به منزله قمار. از طرفی با توجه به اینکه افراد در این سرمایه گذاری حقی را ضایع نمی کنند، هیچ یک از مصادیق باطل بودن و حرام بودن را در بر نخواهد داشت.

آیا به سرمایه گذاری در بورس خمس تعلق می گیرد؟

در ادامه بررسی احکام شرعی سرمایه گذاری در خصوص این موضوع که به سهام های خریداری شده خمس تعلق می گیرد یا خیر، ابتدا باید نظرات صاحبان نظر و مراجع تقلید را مورد بررسی قرار دهیم تا بتوانیم به درستی اطلاعات را در این خصوص در اختیار شما قرار دهیم.

مقام معظم رهبری : به گفته مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای مبلغ سرمایه گذاری شده اگر از محل در آمد کسب باشد شامل خمس می شود.

آیت الله مکارم شیرازی : در صورتی که سال خمسی بر سهام بگذرد باید خمس پرداخت شود. اما اگر پرداخت خمس برای صاحب سهام موجب زحمت شود، صاحب سهام می تواند میزان خمس را به ذمه بگیرید و در نهایت در زمانی که توانست نسبت به پرداخت آن اقدام کرد.

آیت الله سیستانی : طبق حکم آیت الله سیستانی این نوع از معامله مانند سایر معاملات است به این ترتیب سر سال خمسی به سودی که کرده اید خمس تعلق می گیرد.

آیا اگر اصل سرمایه ای که در سهام گذاشته اید ارث باشد احکام شرعی سرمایه گذاری و پرداخت خمس چگونه است؟

به فرمایش حضرت آیت الله خامنه ای اصل سرمایه در این شرایط مشمول خمس نمی شود. اما سودی که از این معامله حاصل می شود در زمانی که امکان برداشت و وصول آن وجود دارد در سر سال خمسی شامل خمس می شود.

اگر بعد از پاسان سال خمسی ارزش سهام کاهش پیدا کند یکی دیگر از رایج ترین سوالات در بررسی احکام شرعی سرمایه گذاری این است که اگر در سر سال خمسی شما سودی نکرده باشید و مبلغ سرمایه گذاری همان مبلغ اولیه باشد اما امکان وصول نباشد و بعد از سال خمسی و تا قبل از رسیدن به سال خمسی بعدی این مبلغ کاهش پیدا کند شما باید خمس مبلغ سر سال خمسی را بدهید یا خمس مبلغ کاهش یافته را؟

آیت الله خامنه ای : مقام معظم رهبری در این خصوص فرموده اند که اگر مبلغ اولیه سرمایه گذاری حاصل از در آمد و کسب و کار باشد باید خمس مبلغ سر سال خمسی پرداخت شود و کاهش سرمایه بعد از آن بی اثر است.

آیت الله سیستانی : در این رابطه ایشان فرموده اند به احتیاط واجب باید خمس همان مبلغ اولیه که در سال خمسی بوده است پرداخت شود.

آیت الله مکارم شیرازی : به فرموده آیت الله مکارم شیرازی مبنا مبلغ در سر سال خمسی می باشد و کاهش ارزش آن در ادامه موجب ساقط شدن مبلغ خمس نمی شود.

در ادامه بررسی احکام شرعی سرمایه گذاری قصد داریم به برخی از سوالات شما در این خصوص پاسخ دهیم.

حکم شرعی سرمایه گذاری در خارج از کشور چیست ؟

در این صورت باید به این نکته توجه داشت که این سرمایه گذاری خلاف قوانین حکومت اسلامی نباشد. برای مثال در اموری مانند قمار و یا در شرکت های تولید و توزیع مواد ممنوعه نمی توانید سرمایه گذاری کنید. همچنین باید هم شرایط عقود شرعیه را داشته باشد.

حکم سرمایه گذاری در بانک های اسلامی و دریافت سود سالانه

این عمل به خودی خود حرام نیست و جایز می باشد. اما اگر این مسئله برای ما روشن باشد که این پول در کار های حرام مانند تولید و توزیع شراب و یا برای شرکت ها و سایت های قمار سرمایه گذاری می شود نباید این سرمایه گذاری انجام شود. اگر هم نسبت به این موضوع تردید دارید و مردد هستید بهتر است که نسبت به انجام این کار اقدام نکنید.

اگر کسی بدهی داشته باشد که بیش از ارزش جنس سرمایه اش می باشد می توانیم با او بدون پرداخت سرمایه شریک شویم ؟

در این صورت باید به صورت مضاربه ای و یا به صورت کارمندی کار نمایید. چرا که به طور کلی برای سرمایه گذاری لازم است که حتما سرمایه ای وجود داشته باشد و عمل سرمایه گذاری انجام شود.

همان طور که مشاهده می کنید در احکام شرعی سرمایه گذاری موارد بسیار زیادی وجود دارد که هر یک را باید به صورت مشخصی مورد بررسی قرار داد. ما در این بخش به پاسخ به بسیاری از سوالات مهم در خصوص احکام شرعی معاملات و سرمایه گذاری به خصوص سرمایه گذاری در بورس پرداختیم.

شما می توانید در قسمت نظرات سئوالات دیگری که در این خصوص دارید را با کارشناسان ما در میان بگذارید. ما پس از کسب اطلاعات صحیح از دفاتر مراجع تقلید نتایج را برای شما مطرح خواهیم کرد و هر یک را به صورت جداگانه به شما معرفی می کنیم.